Entre tanto investigar resulta que os peregrinos tamen tiñan tempo para divertirse, entre pescuda e pescuda apareceu o Xogo da Oca:
O taboleiro do xogo da Oca interprétase como unha guía simbólica e
encriptada do Camiño de Santiago. Asócianse os símbolos do xogo
coas etapas de peregrinación. A súa orixe incerta relaciónase co
Camiño das Ocas, o Camiño das Estrelas, a Orde do Amorne, e os
templarios, María Magdalena, os merovingios, as lendas, o bestiario
e o portazgo.
O
xogo instaurouse cando Francisco de Médicis regaloulle a Felipe II
un exemplar. Causou furor na corte, converteuse en obsequio a partir
de entón entre a nobreza e pronto se popularizou en toda Europa.
Outra
teoría estendida entre os estudosos do tema atribúe a súa
invención á Orde dos Templarios, creada en 1118 en Xerusalén polos
cruzados europeos. As 63 casas das que consta o xogo corresponderían
coas oquedades da cuncha dun nautilus, que orixinariamente era o
que se utilizaba como taboleiro. Detrás das pontes, as ocas ou as
pousadas, quizá se atoparían claves para iniciados na enigmática
orde. Para os templarios, a base do animal, é dicir, os dedos das
patas da oca asimilados a unha horqueta de tres brazos, ou a unha
E, simbolizan tamén unha cruz particular e cristiá. É unha cruz
templaria como a que se pode observar en Puente a Raíña, na
comunidade de Navarra.
O
disco de Phaistos, descuberto en Creta en 1908 e datado cara ao ano
2.000 a. C. consiste nun disco plano de arxila, duns 20 cm de
diámetro, cunha liña en espiral con 31 casas nunha cara e 30 na
outra. Xa neste disco aparecen en oito casas paxaros de gran tamaño,
polo que tamén se asocia como precursor.
En
Logroño, ao costado da igrexa de Santiago o Real, situada no casco
antigo, pódese contemplar a praza de Santiago, un espazo singular
fronte ao parque do Ebro, en cuxo pavimento se ha encastrado un
singular xogo da Oca con motivos xacobeos. Ao carón desta praza está
a fonte do Peregrino, recordo doutra máis antiga.
Taboleiro:
O
taboleiro do xogo da Oca ten forma cuadrangular e leva debuxada unha
espiral dividida en 63 casas, numeradas do 1 ao 63, cos seus debuxos
e normas correspondentes. Hai 24 casas con figuras e regras fixas
asignadas, as demais poden mostrar diferentes motivos.
A
viaxe de ida está representado polas 32 casas iniciais, que simulan
as 32 etapas do Camiño de Santiago. A viaxe de volta corresponde ás
casas 33 a 63, é dicir, o taboleiro do xogo da Oca quérese
interpretar como unha guía de ida e volta do Camiño de Santiago.
Neste sentido, sería unha proxección investida do disco de
Phaistos, necesaria para simplificalo e convertelo nun xogo que
resultase de máis fácil comprensión. A interpretación dos
símbolos corresponde aos iniciados, pois o pobo xogaba sen coñecer
os significados primitivos. O xogo era esencial para non esquecerse
da estrutura do taboleiro e do significado dos símbolos; lembremos
que estamos a falar dunha guía non escrita, senón simbólica.
Nas
súas orixes o taboleiro en realidade non existía, era a súa
estrutura o que se coñecía, pois era debuxado sobre calquera
superficie: lousa, area, etc.
Imitación
das etapas xacobeas :
Segundo
os intérpretes do xogo, hai tres etapas que presentan a oca no
camiño de ida e de regreso: Nájera-Santo Domingo da Calzada, o
Burgo Ranero-Mansilla de las Mulas (Vía Trajana) e Ou
Cebreiro-Sarria.
A
partir da casa 32, iniciarase o camiño de volta ou regreso. As ocas
36, 41 e 54 marcan o sentido para conseguir a Gran Oca, con todo as
casas 45, 50, 59 indican o sentido de inicio.
As
casas 6 e 12 permiten salvar un obstáculo. Cruzar a ponte significa
cruzar a barreira que separa o mundanal do celestial. Este paso ten
un custo ou portazgo pola aprendizaxe recibida. Esta transición é
moi dura e hai que tomar un descanso para continuar o camiño, por
iso débese ir á pousada, na casa 16, que simboliza o descanso para
repoñer forzas e emprender de novo o camiño con ánimos renovados.
O descanso significa un atraso na consecución da meta.
Os
dados das casas 26 e 53 simbolizan a sorte. No xogo da Oca con tirada
de dous dados conseguir un 9 supón avanzar e evitar o pozo e a
caveira, que representa a morte.
Caer
no pozo, na casa 31, supón permanecer ata que alguén o rescate. O
pozo simboliza o pecado e o perdón. Aparece antes da Oca. Sitúase
na etapa 32, Arzúa-Monte do Gozo. Dise que o Monte do Gozo era o
último lugar onde os peregrinos podían pecar; o normal é que
lavasen as súas roupas na Lavacolla como un signo de limpeza
espiritual para alcanzar Santiago.
O
labirinto está na casa 42; o extraviado debe saltar á casa 30,
xusto antes do pozo e a piques de alcanzar a Oca. O labirinto
representouse como a Torre de Babel: a confusión de camiños
físicos, idiomas e ideas.
O
cárcere, na casa 42, representa calquera desviación que pode levar
a prisión ata que alguén o redima. Hai que ter en conta as
desviacións relixiosas tan veladas pola Inquisición e a
arbitrariedade da Xustiza aplicada polos distintos reinos e señores.
Se o cárcere atópase en León, o único lugar ao que pode sinalar é
ao actual hostal de San Marcos, levantado inicialmente como hospital
de Peregrinos e cárcere.
A
caveira na casa 58 é o sinónimo da morte, o fin do Camiño. A morte
supón unha esperanza de resurrección. O xogo da Oca sitúa a
caveira na etapa 26 do Camiño de Santiago.
Hai
que alcanzar o numero exacto para entrar no xardín da Oca, na casa
63. Corresponderá á casa número 64, pero non está numerada. É a
Gran Oca que alcanza e garda a sabedoría secreta, iluminada e non
escrita. O final do Camiño, o xardín da sabedoría, o final dun
iniciado e o nacemento dun iluminado.
Antes de elaborar o noso propio xogo visualizamos o seguinte video:
Mirade que atentiños estamos:
E a continuación elaboramos o noso xogo da oca con lousa, o cal e moi importante na nosa contorna. A lousa é unha rocha metamórfica de cor negra azulada e de gran moi fino, que se exfolia con facilidade.
Rematado o xogo estamos a expensas de ubicalo pero o resultado foi este:
